De juiste keuze: verweten of verwijten?
Veel mensen twijfelen bij deze twee werkwoorden: is het nu verweten of verwijten? Je komt deze woorden vaak tegen in de Nederlandse taal, vooral bij het geven van kritiek of het uitspreken van beschuldigingen. Toch worden ze geregeld door elkaar gehaald. In dit artikel leggen we duidelijk het verschil uit, zodat jij voortaan precies weet welk woord je moet gebruiken.
Wat betekent verwijten?
Verwijten is een werkwoord dat betekent dat je iemand iets kwalijk neemt. Je gebruikt dit woord wanneer je aangeeft dat iemand iets verkeerd heeft gedaan. Het is het hele werkwoord en kan in verschillende tijden worden vervoegd. Bijvoorbeeld: "Ik verwijt hem zijn gedrag" of "Zij verweet mij dat ik te laat was".
Vervoeging van verwijten
De juiste vervoegingen van het werkwoord verwijten zijn als volgt:
▪ Tegenwoordige tijd: ik verwijt, jij verwijt, hij/zij verwijt
▪ Verleden tijd: ik verweet, wij verweten
▪ Voltooid deelwoord: verweten
Zoals je ziet, komt het woord verweten wel degelijk voor, maar alleen als voltooid deelwoord. Bijvoorbeeld: "Hij heeft mij dat altijd verweten."
Wat betekent verweten?
Verweten is geen op zichzelf staand werkwoord. Het is het voltooide deelwoord van het werkwoord verwijten. Je gebruikt verweten alleen in combinatie met een hulpwerkwoord zoals "hebben" of "zijn". Bijvoorbeeld: "Zij heeft hem van nalatigheid verweten."
Hoe weet je welke vorm je moet gebruiken?
Stel jezelf de vraag: wil ik iets in de tegenwoordige of verleden tijd uitdrukken, of gebruik ik een voltooid deelwoord? Als je iemand nu ergens de schuld van geeft, gebruik je verwijt. Denk aan: "Ik verwijt je dit gedrag."
Spreek je over iets dat in het verleden is gebeurd met behulp van een hulpwerkwoord, gebruik dan verweten. Bijvoorbeeld: "Hij heeft mij onterecht iets verweten."
Veelgemaakte fouten met verweten en verwijten
Een veelvoorkomende fout is om verweten te gebruiken waar verwijten bedoeld wordt, vooral in de tegenwoordige tijd. Bijvoorbeeld: "Ik verweten hem zijn fout" is incorrect. De juiste vorm is: "Ik verwijt hem zijn fout."
Ook andersom komt vaak voor: "Hij heeft mij iets verwijten" is onjuist. Het moet zijn: "Hij heeft mij iets verweten."
Samenvattend
Het werkwoord dat je zoekt is meestal verwijten. Alleen als je een zin maakt met 'hebben' of 'zijn' gebruik je verweten. Met deze uitleg weet je voortaan zeker dat je de juiste vorm gebruikt. Twijfel je nog? Lees de zin hardop voor en vervang het werkwoord door een ander werkwoord met een vergelijkbare structuur, zoals "eten" (at - gegeten). Zo ontdek je snel of de zin logisch klinkt.
